Respondenten
Aantallen per functie
- 89 leraren
- 26 ondersteunend personeel
- 9 schoolleiders
- 3 anders dan hierboven genoemd
Aantallen per deel van het onderwijs
- Primair onderwijs: 63
- SBO en (V)SO: 14
- Taalschool gericht op nieuwkomers (PO): 10
- Voortgezet onderwijs zonder ISK’s: 16
- Voortgezet onderwijs met ISK’s: 6
- Voortgezet onderwijs, aparte locatie volledig gericht op nieuwkomers: 18
Effecten op het onderwijs
72% van de leraren geeft aan leerlingen in de klas te hebben gekregen uit de recente vluchtelingenstroom. Dit verschilt echter per sector: in het primair onderwijs (exclusief taalscholen/speciaal onderwijs) heeft 67% van de leerkrachten extra in de klas gekregen, in het voortgezet onderwijs (excl. scholen met speciale ISK afdelingen) 46%. Op schoolniveau (schoolleiders en ondersteuners) geeft 85% aan leerlingen op school te hebben gekregen uit de recente vluchtelingenstroom.
Aan 24% van de leerkrachten is gevraagd om meer uren te gaan werken vanwege deze toestroom en 20% heeft dit ook gedaan. De meesten van hen zijn een dag of dagdeel per week meer gaan werken.
Wat betreft de gevolgen van deze toestroom geeft 60% van de leraren die leerlingen uit Oekraïne in de klas gekregen hebben aan dat de werkdruk verhoogd is. 34% geeft aan dat de klassen groter geworden zijn, 24% zegt de manier van lesgeven en/of lesmethoden te hebben aangepast en 17% geeft aan minder bevoegde docenten te kunnen behouden/vinden voor het reguliere onderwijs. Leerlingondersteuners in het primair onderwijs (excl, sbo v(s)o en taalscholen) ervaren een bovengemiddeld hoge werkdruk vanwege de toestroom van leerlingen uit Oekraïne (80%). Van de schoolleiders en ondersteuners op taalscholen in het primair onderwijs ervaart 67% een hogere werkdruk. Alle schoolleiders in het VO met ISK afdelingen geven aan dat de werkdruk gestegen is, van de docenten in deze sector geeft 75% een stijging van werkdruk aan.
Uitdagingen bij het onderwijs aan leerlingen uit Oekraïne
De respondenten die leerlingen uit Oekraïne in de klas of op school gekregen hebben geven aan dat de volgende factoren een uitdaging zijn in het onderwijs aan deze extra leerlingen:
- Het afstemmen van het onderwijs op het niveau van de leerlingen (63%)
- Onzekerheid m.b.t. verblijfsduur (55%)
- Communiceren met de leerlingen (56%)
- Het bepalen van de inhoud van het onderwijs (50%)
- Lesmateriaal voor leerlingen (48%)
- Omgaan met trauma’s/sociaal-emotionele ondersteuning (41%)
- Communiceren met de ouders (39%)
- Klassengrootte (33%)
- Het vinden van locaties en/of inrichting van de klassen (31`%)
- Aansluiting van de Oekraïense leerlingen bij de andere leerlingen (31%)
- Het vinden van voldoende bevoegde leraren (27%) en voldoende bevoegde NT2-leraren (27%)
- De fluctuatie van het leerlingenaantal in de klas/school (26%)
- Het bepalen van de taal waarin we het onderwijs geven (23%)
- Voldoende laptops of andere devices voor leerlingen (19%)
- Het vinden van tolken (17%)
- Leerlingenvervoer naar en van de school (16%)
Het vinden van locaties en inrichten van de klassen is vooral een uitdaging voor de taalklassen in het po of op aparte locaties voor nieuwkomers in het VO (44%). Ook geeft 83% van respondenten die werken in scholen volledig gericht op nieuwkomers (po en vo) aan dat onzekerheid m.b.t. de verblijfsduur uitdagend is bij het organiseren van het onderwijs.
Het afstemmen van het onderwijs op het niveau van de leerling is in het po (67%) de grootste uitdaging, maar is ook voor de meer de meerderheid van het vo (53%) een uitdaging. Van de respondenten werkzaam op een basisschool volledig gericht op onderwijs aan nieuwkomers (taalschool) geeft 100% van de respondenten aan dat de onzekerheid m.b.t. de verblijfsduur een uitdaging is bij het organiseren van het onderwijs en geeft 67% aan dat het omgaan met trauma’s/sociaal-emotionele ondersteuning een uitdaging is.
Behoeften van onderwijspersoneel m.b.t. kennis en ondersteuning
De respondenten geven aan veel behoefte te hebben aan informatie. Dit gaat over informatie over Oekraïense cultuur en gewoonten (43%), het Oekraïense onderwijssysteem (41%), beschikbaar lesmateriaal (39%) en traumasensitief lesgeven (36%). De behoefte aan informatie over beschikbaar lesmateriaal is in het po (incl. so en (v)so) het hoogst met 46%.
Verder geven de respondenten uit alle sectoren aan behoefte te hebben aan het uitwisselen van kennis en ervaringen met collega’s (34%), Informatie over het lesgeven van NT2 (28%), een webinar waarbij aandacht wordt besteed aan de meest urgente kwesties (24%), duidelijke communicatie over regelgeving (23%) en expertise in de school, bijv. door experts uit andere scholen in de regio (21%).
Bevoegdheid leerkrachten
Respondenten geven aan dat de leerlingen uit Oekraïne met name les krijgen van bevoegde leraren zonder ervaring met lesgeven aan nieuwkomers (65%) en bevoegde leerkrachten met ervaring op nieuwkomersscholen (44%). 27% van de respondenten geeft aan dat (een deel van de) lessen wordt gegeven door Oekraïners met een lesbevoegdheid in hun thuisland. Ook geeft 27% aan dat gepensioneerde leraren maar weer zijn gaan werken om lessen te verzorgen.
Een deel van de lessen wordt ook aangeboden door onbevoegden. Respondenten geven aan dat een deel van de lessen wordt gegeven door:
- Oekraïners zonder lesbevoegdheid in hun thuisland (10% geeft dit aan)
- Leraren in opleiding/Stagiaires (14% geeft dit aan)
- Onderwijsassistenten (22% geeft dit aan)
- Anders (zonder lesbevoegdheid ) (7% geeft dit aan)
